6 نکته برای تنظیم یک برنامه مطالعاتی موثر و کاربردی - وبلاگ گل یخ

به گزارش وبلاگ گل یخ، تقریبا از اواسط شهریور عطر پاییز به مشام می رسد و همه دانش آموزان و دانشجویان برای خرید وسایل مورد احتیاج برای آغاز سال تحصیلی نو در تکاپو هستند. همه با آغاز سال تحصیلی نو مثل آغاز سال نو درگیر هدف گذاری و برنامه ریزی های مختلف می شوند، اما معمولا بعد از گذشت چند هفته تمام برنامه ریزی ها فراموش می گردد، اهداف در فکر کمرنگ می شوند و بعد از چند ماه کوهی از درس های نخوانده و کارهای نکرده روی هم انبار می گردد.

تمام این اتفاقات فقط به یک علت پیش می آید، برنامه تنظیم شده کاربردی نیست. در این مطلب از وبلاگ گل یخ مگ می خواهیم روشی اصولی و کاربردی برای برنامه ریزی تحصیلی و مطالعاتی به شما آموزش بدهیم تا به راحتی آب خوردن به اهداف تحصیلی تان برسید.

طرح مطالعه چیست؟

برنامه مطالعاتی در واقع یک برنامه سازمان یافته است که مدت زمان مطالعه و اهداف یادگیری را مشخص می نماید. این برنامه برای تمام مقاطع تحصیلی کاربرد دارد و فرقی ندارد برای کودک کلاس اولی تان قرار است آن را تنظیم کنید یا برای برنامه مطالعاتی دانشگاهی تان به سراغش می روید. در این طرح هر هفته زمان مشخصی را به مطالعه اختصاص می دهید و حتما باید تاریخ امتحانات و زمان تحویل پروژه های را هم در آن مشخص کنید.

چرا به برنامه مطالعاتی احتیاج دارید؟

برنامه مطالعاتی روشی موثر برای پیشرفت در جهت تحصیلی است و شما را در برابر نتایج یادگیری های قبلی تان مسئول می نماید. مدیریت زمان کار چالش برانگیزی است. شما باید در برنامه مطالعاتی علاوه بر زمان مطالعه درس هایتان، فعالیت های فوق برنامه، کارهای گروهی و فعالیت های خارج از امور درسی تان را هم اضافه کنید.

به همین علت یک برنامه مطالعاتی کاربردی می توان به شما یاری کند تا زمان کافی برای انجام تکالیف، درس خواندن، انجام کارهای شخصی، آمادگی برای امتحانات و بعلاوه کارهایی خارج از جهت درس خواندن را داشته باشید. اهمیت این برنامه ریزی زمانی بیشتر می گردد که کلاس های شما آنلاین برگزار گردد. مثلا اگر دانشجو هستید و برخی از کلاس هایتان آنلاین است باید نظم و انظباط بیشتری در درس خواندن داشته باشید تا از برنامه کلاس عقب نمانید.

6 نکته برای تنظیم یک برنامه مطالعاتی کاربردی

قبل از اینکه به سراغ این 6 نکته برویم، باید بدانید که هیچ راه درستی برای تهیه یک برنامه مطالعاتی وجود ندارد؛ یعنی نمی توانید یک برنامه از پیش مشخص شده را پیدا کنید و مطمئن باشید اگر طبق آن پیش بروید حتما پیروز خواهید شد. برنامه مطالعاتی شما باید بر اساس احتیاجها، کلاس ها و سبک یادگیری خودتان تنظیم شده و به اصطلاح شخصی سازی گردد. برای نوشتن برنامه مطالعاتی می توانید از این 6 نکته بهره ببرید تا چهارچوب اولیه تنظیم برنامه را محکم و پایدار برقرار کنید.

نکته 1؛ عادت های مطالعه فعلی و سبک یادگیری خود را تجزیه و تحلیل کنید

به این فکر کنید که چه روشی برای شما مفید است و چه روشی شما را از مطالعه بیزار می نماید. آیا 1 یا 2 روز مطالعه سنگین در هفته برایتان راحت تر است یا اگر هر شب 30 دقیقه درس بخوانید بهتر یاد می گیرید؟ آیا زمانی خاصی در شبانه روز وجود دارد که بازدهی شما بالاتر می رود؟ اگر بلافاصله بعد از کلاس همان موضوع را مطالعه کنید بهتر به خاطر سپرده می گردد یا بعد از کلاس احتیاج به استراحت دارید؟ با پاسخ به سوالاتی از این دست می توانید عادت های مطالعه و سبک یادگیری تان را شناسایی و آنالیز کنید.

نکته 2؛ برنامه فعلی و زمان بندی کنونی خود را بازبینی کنید

برای این کار می توانید از تقویم کاغذی یا دیجیتال بهره ببرید. هیچ اجباری به استفاده از یک نوع خاص نیست فقط با تقویمی کار کنید که برایتان راحت تر است. تمام کارهای روزانه مثل کلاس ها، فعالیت های فوق برنامه و کارهای شخصی را در تقویم بنویسید. حالا می توانید ببینید چقدر از زمان شما برای کدام کارها صرف می گردد و چقدر زمان اضافه تر برای مطالعه دارید.

اگر برنامه تان آن قدر فشرده است که زمان کمی برای مطالعه دارید، شاید بهتر باشد دوباره فعالیت هایتان را آنالیز کنید و ببینید زمان کدام کارها را می توانید کمتر کنید یا چگونه می توانید فضای خالی در تقویم باز کنید. بعد از ایجاد فضاهای خالی، دوباره برنامه مطالعاتی تان را تنظیم کنید.

نکته 3؛ مشخص کنید برای درس های هر کلاس چقدر زمان مطالعه احتیاج دارید

سال های سال یک قانون وجود داشت که توصیه می کرد به ازای هر یک ساعت کلاس باید 2 ساعت مطالعه کنید؛ یعنی اگر 15 ساعت کلاس داشتید باید حداقل 30 ساعت مطالعه می کردید. سوالی که پیش می آید مقدار کارآیی و تاثیرگذاری این الگو است. حالا که فناوری تازه سرعت تحقیق، مطالعه و نگارش را بالا برده آیا هنوز هم باید به ازای هر 1 ساعت کلاس 2 ساعت مطالعه داشت؟

در ابتدای هر ترم تحصیلی برنامه درسی کل ترم در اختیار شما قرار می گیرد و معمولا تاریخ امتحانات میان ترم و خاتمه ترم یا زمان تحویل پروژه ها هم در آن مشخص شده است. با یاری همین برنامه می توانید برنامه مطالعاتی خودتان را تنظیم کنید و بر اساس هر موضوع درسی و کارهای جانبی آن، زمان مناسبی برای مطالعه اختصاص دهید.

برخی از درس ها سخت تر است یا کلاس های آن به صورت فشرده و نزدیک به هم برگزار می گردد، در نتیجه باید زمان بیشتری برای مطالعه آن ها اختصاص دهید. بعلاوه باید در طول برنامه مطالعاتی تان زمانی را هم برای انجام تحقیقات و پروژه ها مشخص کنید. بعد از تنظیم زمان این موارد، به سراغ درس های آسان تر بروید و همین کار را انجام دهید.

در آخر زمان امتحانات را هم به برنامه تان اضافه کنید و دوباره برنامه را آنالیز کنید. اگر لازم بود زمان مربوط به هر درس را کم و زیاد کنید تا به موقع برای امتحانات آماده باشید و از هیچ درسی هم عقب نمانده باشید.

نکته 4؛ برنامه تان را تنظیم کنید

حالا که متوجه مقدار زمان لازم برای مطالعه تان شدید و می دانید که چقدر زمان برای این کار دارید، می توانید برنامه دقیق مطالعاتی خود را تنظیم کنید. اضافه کردن زمان مطالعه به تقویم و پایبندی به انجام آن به شما یاری می نماید که حتما در زمان مشخص شده به مطالعه بپردازید. برای اینکه مطمئن باشید زمان کافی برای مطالعه دارید می توانید مشخص کنید که چه روزهایی چه درس هایی را مطالعه می کنید.

مثلا دوشنبه ها و پنجشنبه ها را به ریاضی اختصاص دهید و روزهای سه شنبه و آدینه زبان انگلیسی بخوانید. اگر برنامه تان شلوغ است برای پیدا کردن زمان مطالعه انعطاف پذیر و خلاق باشید. مثلا اگر با وسایل نقلیه عمومی به مدرسه یا دانشگاه می روید می توانید از مدت زمانی که در جهت هستید برای مطالعه بهره ببرید. بعلاوه از زمان های خالی در ساعات کاری تان هم می توانید برای مطالعه بهره ببرید.

نکته 5؛ تقویم هفتگی خود را ارزیابی کنید

شناسایی اهداف یادگیری برای هر کلاس به شما یاری می نماید تا مقدار مناسبی از زمان را برای مطالعه به آن اختصاص دهید. ابتدا باید به کارهایی که ضروری است در هر کلاس انجام دهید فکر کنید. مثلا ممکن است بخواهید بر مهارت خاصی مسلط شوید یا نمره خود را بالا ببرید، پس این می گردد هدف شما از حضور در آن کلاس که به شما انگیزه مطالعه و فعالیت در طول ترم را می دهد.

حالا که هدف اصلی مشخص شد باید در ابتدای هر هفته مشخص کنید که چه چیزهایی را باید مطالعه کنید و در هر جلسه از مطالعه باید چه کارهایی را انجام دهید. آیا قرار است برای امتحان آماده شوید؟ آیا می توانید یک فصل از درس را برای آمادگی در کلاس های بعدی بخوانید؟ با پاسخ به چنین سوالاتی برنامه مطالعاتی خود را آنالیز کنید و اگر برای رسیدن به اهداف هفتگی به مطالعه بیشتری احتیاج دارید، برنامه هفتگی تان را کمی تغییر دهید.

برترین کار آماده شدن برای امتحانات، قبل از رسیدن به زمان امتحان است. درست است که حذف کردن یکی دو زمان مطالعه و داشتن وقت آزاد خیلی وسوسه انگیز است اما به این فکر کنید که فشار مطالعاتی را در شب امتحان بالا می برد. پس در طول ترم به خوبی درس بخوانید و به برنامه تان پایبند باشید تا شب امتحان را با آرامش بگذرانید و حسابی آماده باشید.

نکته 6؛ به برنامه خود پایبند باشید

یک برنامه مطالعاتی زمانی اثربخش است و برترین نتیجه را به همراه دارد که به طور مداوم و منظم دنبال گردد. شما باید برنامه ای تنظیم کنید که بتوانید به راحتی در طول ترم های مختلف از آن پیروی کنید و هر زمانی که احتیاج به تغییر داشت، خیلی آسان تغییرات در آن انجام گردد. این نکته را نباید فراموش کنید که مهم ترین چیز در این جهت، پایبندی به برنامه ای است که تنظیم نموده اید.

4 راه چاره برای پایبندی به برنامه مطالعاتی

همانطور که گفتیم پایبندی به برنامه مطالعاتی بسیار مهم است و همین موضوع می تواند آن را اثربخش کند. اما برای پایبندی به برنامه باید چه کاری انجام داد؟ در ادامه با 4 راه چاره مفید برای پایبندی به برنامه مطالعاتی آشنا می شوید.

1. استراحت را نباید فراموش کنید

اگر زمان مطالعه تان چند ساعت پشت سر هم است حتما چند زمان کوتاه استراحت برای خودتان درنظر بگیرید و کمی بدنتان را بکشید، آب بخورید یا چشم هایتان را ببندید تا ذهنتان استراحت کند. این کار مغز شما را شاداب تر نگه می دارد و یاری می نماید که از درس خواندن خسته نشوید.

2. برای انجام کارهای غیر درسی هم برنامه ریزی کنید

اگر برنامه شما متعادل باشد ذهنتان برای مطالعه کردن اشتیاق بیشتری دارد. اگر چندین روز را فقط به درس خواندن اختصاص دهید دلسرد می شوید و ممکن است وسوسه شوید دیگر از برنامه پیروی نکنید. کارشناسان توصیه می نمایند فعالیت های غیر درسی مثل ورزش، سرگرمی، معاشرت با دانش آموزان دیگر و انجام کارهایی که به آن ها علاقه دارید را هم حتما در برنامه روزانه تان قرار دهید.

3. مسئولیت پذیری را حفظ کنید

برخی از دانش آموزان درس خواندن با یک دوست یا همکلاسی را مفیدتر می دانند چون باعث می گردد نسبت به برنامه مطالعاتی مسئولیت پذیرتر باشند و بعلاوه شرایطی برای گفت وگو درباره موضوعات درسی را هم فراهم می نماید. پس اگر به این روش از مطالعه علاقه دارید در زمان برنامه ریزی مطالعاتی با همکلاسی هایتان صحبت کنید و ببینید می توانید جلسات درس خواندن را با آن ها شریک شوید یا نه. البته اگر متوجه شدید در این جلسات مطالعاتی بشتر از اینکه درس بخوانید با هم معاشرت می کنید بهتر است به برنامه مستقل و تکی برگردید تا از درس ها عقب نمانید.

4. برنامه تان را به صورت دوره ای ارزیابی و بازنویسی کنید

برنامه مطالعاتی به شما یاری می ک ند که کارآمدتر و مفیدتر درس بخوانید. اگر متوجه شدید برای شما چنین کاربرد و تاثیری ندارد ناامید نشوید. فقط کافی است تغییرات کوچکی در آن ایجاد کنید و شرایط را به شکلی تنظیم کنید که برایتان راحت تر است.

مرور کلی

درس خواندن در طول ترم به شما یاری می نماید که در شب امتحان آماده باشید و با یک مرور کلی تمام مطالب را به خاطر آورید. با تنظیم یک برنامه مطالعاتی کاربردی می توانید به این هدف برسید. فقط کافی است بر اساس عادات مطالعاتی تان و اهدافی که در هر ترم دارید، یک برنامه شخصی سازی شده تنظیم کنید. فقط این نکته را نباید فراموش کنید که رمز پیروزیت هر برنامه ای، پایبندی به اجرای آن است.

منبع: Intelligent